$30\; m/s$ ની ઝડપથી પહાડ તરફ ગતિ કરતી કારનો ડ્રાઇવર $600 \;Hz$ ની આવૃતિવાળો હોર્ન વગાડે છે. જો હવામાં ઘ્વનિનો વેગ $330 \;m/s$ હોય, તો ડ્રાઇવરને સંભળાતી પરાવર્તિત ધ્વનિની આવૃતિ ($Hz$ માં) કેટલી હશે?
AIPMT 2009, Medium
Download our app for free and get started
Download our app
and get started for free
Experience the future of education. Simply download our apps or reach out to us for more information. Let's shape the future of learning together!No signup needed.*
એક સ્ત્રોત અને અવલોકનકાર એકબીજાથી જમીનની સાપેક્ષે $10\; m/s$ ના વેગથી દૂર જાય છે. જો અવલોકનકારને સ્ત્રોતમાંથી આવતા ધ્વનિની આવૃતિ $1950 \;Hz$ જેટલી સંભળાટિ હોય તો સ્ત્રોતની સાચી આવૃતિ કેટલા $Hz$ હશે? (ધ્વનિની હવામાં ઝડપ$=340 \;m/s$)
એક કાંચની નળીમાં એક ધ્વનિ-ચિપીયો અનુનાદ ઉત્પન્ન કરે છે. ચલિત પિસ્ટન દ્વારા આ નળીમાં હવાના સ્તંભની લંબાઇ ગોઠવી શકાય છે. $27^o C$ ઓરડાના તાપમાને બે ક્રમિક અનુનાદો $ 20\; cm $ અને $73\; cm$ સ્તંભ લંબાઇ પર ઉત્પન્ન થાય છે. આ ધ્વનિ-ચિપીયાની આવૃત્તિ $320\; Hz$ છે,તો વાયુમાં $ 27^o C $ પર ધ્વનિનો વેગ ($m/s$ માં) છે.
જ્યારે દિવસે વાતાવરણનું તાપમાન $0\,^oC$ હોય ત્યારે કંપન કરતી બ્લેડની ધ્વનિ માટેનું દબાણ તરંગ $P = 0.01\,sin\,[1000t -3x]\,Nm^{-2},$ છે.બીજા દિવસે જ્યારે વાતાવરણનું તાપમાન $T$ હોય ત્યારે તેજ બ્લેડ દ્વારા ઉત્પન્ન થતી તેટલી જ આવૃતિ અને ધ્વનિની ઝડપ $336 \,ms^{-1}$ હોય તો તાપમાન $T$ કેટલું .... $^oC$ હશે?
ધ્વનિનો સ્ત્રોત $f_0$ આવૃતિવાળો અવાજ ઉત્પન્ન કરે છે. તે અવલોકનકાર તરફ અચળ વેગ $v_s$ ($v_s < v$, જ્યાં $v$ હવામાં ધ્વનિની ઝડપ છે) થી ગતિ કરે છે. જો અવલોકનકાર સ્ત્રોત તરફ $v_0$ વેગથી ગતિ કરતો હોય તો નીચેનામાંથી બે ગ્રાફમાંથી જેમાં અવલોકનકાર દ્વારા સંભળાતી આવૃતિ $f$ નો વેગ $v_0$ સાથેનો આલેખ કયો મળશે?