વિધાન $I:$ સિગ્નલને પ્રસારિત કરવા માટે, એન્ટિનાની લંબાઈ $(l)$ સિગ્નલની તરંગલંબાઈના ક્રમની (પરિમાણમમાં ઓછામાં ઓછી $l=\frac{\lambda}{4}$ ) હોવી જોઈએ.
વિધાન $II :$ કંપવિસ્તાર અધિમિશ્રણમાં (એમ્પિલટયુડ મોડ્યુલેશનમાં), કેરીયર તરંગનો કંપવિસ્તાર અચળ રહે (બદલાતો છે.નથી)
ઉપરોક્ત વિધાનોનાં સંદર્ભંમાં નીચે આપેલા વિકલ્પોમાંથી સૌથી યોગ્ય ઉત્તર પસંદ કરો.
લીસ્ટ $I$ | લીસ્ટ $II$ |
$A$ $AM$ પ્રસરણ | $I$ $88-108\,MHz$ |
$B$ $FM$ પ્રસરણ | $II$ $540-1600\,kHz$ |
$C$ દૂરદર્શન | $III$ $3.7-4.2\,GHz$ |
$D$સેટેલાઈટ સંદેશા વ્યવહાર | $IV$ $54\,MHz-590\,MHz$ |
નીચે આપેલા વિકલ્પોમાંથી સાચો જવાબ પસંદ કરો.
લીસ્ટ $I$ | લીસ્ટ $II$ |
$A$ એટેન્યુશન | $I$ રીસીવર અને ટ્રાન્સમીટરનું સયોજન |
$B$ ટ્રાન્સડ્યુસર | $II$ રીસીવર પર કેરિયરતરંગ માંથી માહિતી પુનઃ પ્રામ કરવાની પ્રક્રિયા |
$C$ ડીમોડ્યુલેશન | $III$ ઉર્જાના એક સ્વરૂપનું બીજામાં રૂપાંતર |
$D$ પુનરાવર્તન | $IV$ માધ્યમમાં પ્રસરણ દરમિયાન સિગ્નલની મજબૂતાઈ ગુમાવવી |
નીચે આપેલ વિકલ્પોમાંથી સાચો ઉત્તર પસંદ કરો.
($\lambda$ = તરંગની તરંગ લંબાઈ આપેલી છે.)
સૂચિ $I$ | સૂચિ $II$ |
$A.$ Facsimile (ફસસીમાઈલ) (સ્થાયી ફોટો) $\quad$ | $I.$ Static Document Image |
$B.$ ગાઈડેડ મીડીયા ચેનલ (સ્થાનીક પ્રસરણ રડડિયી) | $II.$ લોલક બ્રોડકાસ્ટ રેડિયો |
$C.$ આવૃત્તિ અધિમિશ્રણ | $III.$ લંબચોરસ તરંગ |
$D.$ ડીજીટલ સિગ્નલ | $IV.$ આપ્ટિકલ ફાઈબર |
નીચે આપેલા વિકલ્પોમાંથી સાચો ઉત્તર પસંદ કરો.
$(a)$ એન્ટીનાનું કદ સિગ્નલ તરંગલંબાઈ જેટલું હોવું જોઈએ જેથી તે લાંબી તરંગલંબાઈના સિગ્નલ માટે અવાસ્તવિક ઉકેલ થશે.
$(b)$ લાંબી તરંગલંબાઈના બેઝબેન્ડ સિગ્નલ દ્વારા વિકેરીત અસરકારક કાર્યત્વરા (પાવર) વધારે હોય છે.
$(c)$ આપણને એકી સાથે જુદા જુદા પ્રસારિત એન્ટીઓના સિગ્નલનું મિશ્રણ (ભળી જવું) દૂર કરવું છે.
$(d)$ નાની આવૃત્તિવાળા સિગ્નલને ઉચ્ય આવૃત્તિવાળા તરંગ ઉપર સંપાત કરી લાંબા અંતરો સુધી મોકલી શકાય છે.
નીચે આપેલા વિકલ્પોમાંથી સૌથી અનુકુળ (યોગ્ય) વિકલ્પ ......... થશે.
સૂચિ $-I$ | સૂચિ $-II$ |
$A.$ ટેલીવીઝન સિગ્નલ | $I.$ $03 \,KHz$ |
$B.$ રેડિયો સિગ્નલ | $II.$ $20 \,KHz$ |
$C.$ સારી ગુણવત્તા ધરાવતુ સંગીત | $III.$ $02 \,KHz$ |
$D.$ માણસનો અવાજ (Speech) | $IV.$ $06 \,KHz$ |
જયાવર્તી તરંગ વડે અધિમિશ્રિત કરવામાં આવે છે. મોડ્યુલેટેડ સિગ્નલનાં લધુત્તમ આવૃત્તિ ધટકનો કંપવિસ્તાર ......... હશે.
$(i)$ તે જમીન પર હોય
$(ii)$ તે $5 \,m$ ની ઊંચાઈ પર હોય
તો અવધિ માં થતો પ્રતિશત વધારો
[પૃથ્વીની ત્રિજ્યા $=6400\, {km}$ ]
(મૂલ્ય નજીકના પૂર્ણાંકમાં મેળવો)
(પૃથ્વીની ત્રિજ્યા $6400\, km$ ધારો)
વિધાન $I$ : $2\, kHz$ નાં ધ્વનિ સિગ્નલનો $1\, MHz$ કેરીયરને અધિમિશ્રિત કરવા માટે વપરાય છે. સિગ્નલ માટે બેન્ડ વિથ (ગાળો) $4\, kHz$ છે.
વિધાન $II$ : સાઈડ બેન્ડ (પાસેની) આવૃત્તિઓ $1002\, kHz$ અને $998\, kHz$ છે.
ઉપરોક્ત વિધાનોનાં સંદર્ભમાં, નીચે આપેલ વિકલ્પો પૈકી સૌથી યોગ્ય ઉત્તર પસંદ કરો.
(પૃથ્વીની ત્રિજ્યા $=6400\, {km}$ )
$V(t) = \,10\,[1 + 0.6\,\cos \,(2.2 \times {10^4}\,t)\,\sin \,(5.5\, \times \,{10^5}\,t)]$
વડે આપવામાં આવે છે. અંહી $t$ સેકન્ડમાં છે. સાઇડ બેન્ડ આવૃત્તિઓ ($kHz$ માં ) _____ હશે. [$\pi=22/7$ આપેલ છે.].
નીચે આપેલ પૈકીમાંથી કયુ સૌથી યોગ્ય રીતે ઊપરનું સિગ્નલ દર્શાવેલ છે?
વિધાન $-2$ : આયનોસ્ફિયરનો વક્રીભવનાંક વિદ્યુતચુંબકીય તરંગની આવૃતિથી સ્વતંત્ર હોય