વિધાન - $2$ : પાણીમાં ઓર્થોબોરિક  એસિડ પ્રોટોન દાતા તરીકે વર્તેં છે.

$(1) 0.005\, M\, H_2SO_4\,(2) 0.1\, M\, Na_2SO_4\,(3) 10^{-2}\, M\, NaOH\,(4) 0.01 \,M\, HCl$

વિધાન ($I$) : બફર દ્વાવણ એ ક્ષાર અને એક એસિડ અથવા એક બેઈઝ નું મિશ્રણ છે ને કોઈ નિક્ષિત માત્રા (જથ્થા) માં મિશ્રિત થાય છે.

વિધાન ($II$) : લોહી (રકત) એકુદરતી રીતે બનતું બરફ દ્વાવણ છે જેની $\mathrm{pH} \mathrm{H}_2 \mathrm{CO}_3 / \mathrm{HCO}_3{ }^{\ominus}$ સાંદ્રતાઓ દ્વારા (વડે) જાળવવામાં આવે છે.

ઉપરના આપેલા વિધાનો ના સંદર્ભમાં નીચે આપેલા વિકલ્પોમાંથી સાયાં જવાબ પસંદ કરો.

નીચે આપેલા વિકલ્પોમાંથી સાચો જવાબ પસંદ કરો

વિધાન ($I$) : એમોનિયમ કાર્બોનેટનું જલીય દ્રાવણ બેઝિક છે.

વિધાન ($II$) : નિર્બળ એસિડ અને નિર્બળ બેઈઝના ક્ષારના ક્ષાર દ્રાવણની એસિડિક/બેઝિક પ્રકૃતિ તેમાં બનતાં એસિડ અને બેઈઝના $K_a$ અને $K_b$ ના મૂલ્યો ઉપર આધારિત છે.

ઉપરના વિધાનોના સંદર્ભમાં, નીચે આપેલા વિક્પોમાંથી સૌથી બંધબેસતો જવાબ પસંદ કરો.

$\text { Given : pKa }\left( CH _3 COOH \right)=4.76$

$(A)$ $1 \times 10^{-8}\,M\,HCl$ દ્વાવણ ની $pH\,8$ છે.

$(B)$ $H _2 PO _4^{-}$નો સંયુગ્મ બેઇઝ એ $HPO _4^{2-}$ છે.

$(C)$ તાપમાન માં વધારા સાથે $Kw$ વધે છે.

$(D)$ અડધા તટસ્થીકરણ બિંદુ પર, જ્યારે એક નિર્બળ મોનોપ્રોટિક એસિડ ના દ્વાવણનું પ્રબળ બેઇઝ વિરુદ્ધ અનુમાપન કરવામાં આવે છે. ત્યારે, $pH =\frac{1}{2} pK _{ a }$

નીચે આપેલા વિકલ્પોમાંથી સાચો જવાબ પસંદ કરો.

વિધાનો $I:$ મિથાઈલ ઓરેન્જ નિર્બળ એસિડ છે.

વિધાનો $II:$ મિથાઈલ ઓરેન્જનું બેન્ઝેનોઈડ સ્વરૂપ એ કવીનોઈડ સ્વરૂપ કરતા અધિક તીવ્ર/ગાઢા રંગનું છે.

ઉપરના વિધાનોના સંદર્ભમાં,નીચે આપેલા વિકલ્પોમાંથી સૌથી વધુ બંધબેસતો જવાબ પસંદ કરો.

$\left[\right.$ આપેલ : $pK _{ b }\left( NH _3\right)=4.745$

$\log 2=0.301$

$\log 3=0.477$

$T =298\,K ]$

આપેલ : $K_b=0.5\,K\,kg\,mol ^{-1}$ અને $K _f=1.8\,K\,kg\,mol ^{-1}$ બધાજ કિસ્સાઓમાં મોલાલિટી એ મોલારિટી ને સમાન છે તેમ ધારી લો.

ફીનોલ્ફથેલીન = $4 \times 10^{-1}$ આપેલ $\log _2=0.3$

ફીનોલ્ફથેલીન ના સંદર્ભમાં નીચે આપેલા વિધાન/નો ની સંખ્યા કે જે સાચું છે તે $.......$ છે.

$A$. નિર્બળ એસિડ સાથે નિર્બળ બેઈઝ ના અનુંમાપન માટે તેનો સૂચક તરીકે ઉપયોગ થાય છે.

$B$. $pH =8.4$ પર રંગમાં ફેરફાર શરૂ થાય છે.

$C$. તે નિર્બળ કાર્બેનિક બેઈઝ છે.

$D$. એસિડીક માધ્યમ માં રંગવિહીન છે.

(આપેલ : $\left.pK _{ a }\left( CH _{3} COOH \right)=4.76\right)$

$\log 2=0.30$

$\log 3=0.48$

$\log 5=0.69$

$\log 7=0.84$

$\log 11=1.04$

(આપેલ : $K _{ b }\left( NH _4 OH \right)=1 \times 10^{-5}, \log 2=0.30, \log 3=0.48, \log 5=0.69, \log 7=0.84, \log 11=$ $1.04)$

(આપેલ $CaF _{2}$ નું મોલર દળ = $78 \,g mol ^{-1}$ )

[આપેલ : $\sqrt{2}=1.41$ ]

આપેલ : $K _{ a }\left( CH _{3} CH _{2} COOH \right)=1.3 \times 10^{-5}$

કથન $A :$ ફિનોલ્ફથેલીન $pH$ આધારીત સૂચક છે જે એસિડીક માધ્યમમાં રંગવિહીન અને બેઝિક માધ્યમમાં ગુલાબી રંગ આપે છે.

કારણ $R :$ ફિનોલ્ફથેલીન અને નિર્બળ એસિડ છે. જે બેઝિક માધ્યમમાં વિયોજીત થતી નથી.

ઉપરોક્ત વિધાનોના સંદર્ભમાં નીયે આપેલા વિકલ્પોમાંથી યોગ્ય વિકલ્પ પસંદ કરો.

(આપેલ : $pK _{ b }\left( NH _3\right)=4.74,NH _3$ નું મોલર દળ $=17\, g\, mol ^{-1},NH _4 Cl$નું મોલર દળ $= 53.5\, g\, mol ^{-1}$

$A ( g ) \rightleftharpoons B ( g )+\frac{1}{2} C ( g )$

વિયોજન અચળાંક $K,$ વિયોજન અંશ $(\alpha)$ અને સંતુલન દ્રાવણ $( p )$ વચ્ચેનો સંબંધ નીચેના વડે દર્શાવેલ છે.

કથન $A :$ લુઈસ એસિડ બેઈઝ સંકલ્પનાના ઉપયોગ વડે પાણીની ઉભયધર્મી પ્રકૃતિ સમજાવી શકાય છે.

કારણ $R :$ પાણી $NH _{3}$ સાથે એસિડ તરીકે અને $H _{2} S$ સાથે બેઈઝ તરીકે વર્તે છે.

ઉપરના વિધાનોના સંદર્ભમાં, નીચે આપેલા વિકલ્પોમાંથી સૌથી યોગ્ય જવાબ પસંદ કરો.

$(a)$ $H _{2} C _{2} O _{4} \rightleftharpoons H ^{+}+ HC _{2} O _{4}^{-}$

$(b)$ $HC _{2} O _{4}^{-} \rightleftharpoons H ^{+}+ HC _{2} O _{4}^{2-}$

$(c)$ $H _{2} C _{2} O _{4} \rightleftharpoons 2 H ^{+}+ C _{2} O _{4}^{2-}$

$K _{ a _1}, K _{ a _2}$ અન $K _{ a _3}$ વચ્ચેનો સંબંધ એ નીચે આપેલ છે તે શોધો.

$\left[\right.$ આપેલ છે: ${K}_{m}=1 \times 10^{-14}$ અને $\left.{K}_{{b}}=1.8 \times 10^{-5}\right]$

(નજીકના પૂર્ણાંકમાં રાઉન્ડ ઑફ કરો) $[$આપેલ $: \sqrt{2}=1.41]$

[આપેલ છે : $pKa$ (એસિટિક ઍસિડ) $=4.74$ ]

$[$આપેલ : પાણીમાં $Ca ( OH )_{2}$ નો દ્રાવ્યતા ગુણાકાર $=5.5 \times 10^{-6}$ છે.$]$

(આપેલ છે : ${Zn}({OH})_{2}$નો દ્રાવ્યતા ગુણાકાર $2 \times 10^{-20}$ છે.)

[$HA$ ઉમેરવા પર કદમાં ફેરફારને અવગણો. ધારો વિયોજન અંશ $<< 1]$

નીચેનામાંથી યોગ્ય નિવેદન પસંદ કરો:

વિધાન $I:$ પ્રબળ એસિડ અને નિર્બળ બેઇઝ વચ્ચેના ટાઇટ્રેશનમાં મિથાઈલ ઓરેન્જ સૂચક તરીકે યોગ્ય છે.

વિધાન $II:$ ફીનોલ્ફ્થેલીન એ ${NaOH}$ સાથે એસિટિક એસિડના ટાઇટ્રેશન માટે યોગ્ય સૂચક નથી.

પ્રકાશમાં ઉપરોક્ત વિધાનોના , નીચે આપેલા વિકલ્પોમાંથી સાચો જવાબ પસંદ કરો.

[એમ ધારીને કે પાણી સાથે આયનો કોઈ પણ પ્રકારની પ્રક્રિયા કરતા નથી]

વિધાન $(A)$ $:$ જ્યારે $Cu$ $(II)$ અને સલ્ફાઇડ આયનો ભળી જાય છે તેઓ ઘન આપવા માટે ખૂબ જ ઝડપથી મળીને પ્રક્રિયા આપે છે.

કારણ  $(R)$ $:$ $Cu ^{2+}( aq )+ S ^{2-}( aq ) \rightleftharpoons \operatorname{CuS}( s )$  નો સંતુલન અચળાંક ઊંચો છે કારણકે દ્રાવ્યતા નીપજ નીચી છે 

$(A)$ $0.01 \,M\, HCl$

$(B)$ $0.01 \,M \,NaOH$

$(C)$ $0.01 \,M \,CH _{3} COONa$

$(D)$ $0.01 \,M \,NaCl$

[એસિટિક એસિડનો $\mathrm{pK}_{\mathrm{a}}$  $=4.75,$, એસિટિક એસિડનું આણ્વિય દળ$=60 \mathrm{g} / \mathrm{mol}, \log 3=0.4771]$

કદમાં થતો ફેરફાર અવગણો

$\mathrm{Cr}(\mathrm{OH})_{3}$ ના સંતૃપ્ત દ્રાવણમાં હાઇડ્રોક્સાઇડ આયનની સાંદ્રતા કેટલી થશે ?

વિધાન : તાપમાન વધતા પાણીની $pH$ વધે છે.

કારણ : પાણીનુ $H^+$ અને $OH^-$ માં વિયોજન ઉષ્માક્ષેપક પ્રક્રિયા છે.

 [અહીં $K_b\,(NH_4OH) = 10^{-5}$ અને $log\,2 = 0.301$ ]

($Ca(OH)_2, Na_2SO_4$ અને $CaSO_4$ ના આણ્વિય દળો અનુક્રમે $74, 143$ અને $136\, g\, mol^{-1}$ છે  $Ca(OH)_2$ નો દ્રાવ્યતા ગુણાકાર$K_{sp}=5.5 \times 10^{-6}$)

$0.1\, M$ ફોર્મિક એસિડ $(a)$ 

$0.1\, M$ એસિટિક એસિડ $(b)$

$0.1\, M$ બેન્ઝોઇક એસિડ $(c)$