$0.2\,cm$ લઘુતમ માપશક્તિ ધરાવતી $2\,meter$ લાંબી સ્કેલનો ઉપયોગ ઓપ્ટિકલ બેન્ચ પર રહેલા પદાર્થનું સ્થાન માપવા માટે થાય છે . જ્યારે બહિર્ગોળ લેન્સની કેન્દ્રલંબાઈ માપવામાં આવે ત્યારે વસ્તુ પિન અને બહિર્ગોળ લેન્સને અનુક્રમે $80\,cm$ નિશાન અને $1\,m$ નિશાન પર અનુક્રમે મૂકેલા છે. લેન્સની બીજી બાજુના વસ્તુ પિનનું પ્રતિબિંબ લેન્સની બીજી પ્રતિબિંબ પિન કે જે $180\,cm$ નિશાન પર છે તેને સાથે સંપાત થાય છે. કેન્દ્રલંબાઈના અંદાજમાં $\%$ ત્રુટિ કેટલી હશે?
  • A$1.02$
  • B$0.85$
  • C$1.70$
  • D$0.51$
JEE MAIN 2023, Diffcult
Download our app for free and get startedPlay store
c
Least count \(=0.2\,cm\)

\(u =(100 \pm 0.2)-(80 \pm 0.2)=(20 \pm 0.4)\,cm\)

\(v =(180 \pm 0.2)-(100 \pm 0.2)=(80 \pm 0.4)\,cm\)

From lens formula,

\(\frac{1}{v}-\frac{1}{u}=\frac{1}{f} \Rightarrow \frac{1}{f}=\frac{1}{80}-\frac{1}{-20}\)

\(f=16\,cm\)

Also \(\frac{\Delta v}{v^2}+\frac{\Delta u}{u^2}=\frac{\Delta f}{f^2}\)

\(\Rightarrow \frac{\Delta f}{f} \times 100=\left(\frac{\Delta v}{v^2}+\frac{\Delta u}{u^2}\right) \times f \times 100\)

\(\Rightarrow \% f=\left(\frac{0.4}{400}+\frac{0.4}{6400}\right) \times 16 \times 100\)

\(=1.70\)

art

Download our app
and get started for free

Experience the future of education. Simply download our apps or reach out to us for more information. Let's shape the future of learning together!No signup needed.*

Similar Questions

  • 1
    ખામી અને નિવારવાના ઉપાયો જોડો.
    $(I)$ મોતિયો $(A)$ નળાકાર લેન્સ
    $(II)$ ગુરુદ્રષ્ટિ  $(B)$ બહિર્ગોળ લેન્સ
    $(III)$ એસ્ટિગ્મેટીઝમ $(C)$ અંતર્ગોળ લેન્સ
    $(IV)$ લઘુદ્રષ્ટિ $(D)$ બાયફોકલ લેન્સ 
    View Solution
  • 2
    સમબાજુ પ્રિઝમ માટે આપાતકોણ અને નિર્ગમનકોણ પ્રિઝમકોણથી $3/4$ ગણો છે.તો વિચલનકોણ કેટલા......$^o$ હશે?
    View Solution
  • 3
    અંતર્ગોળ અરીસાના કેન્દ્રલંબાઈ $50\, cm $ છે. પદાર્થને .......$cm$ જગ્યાએ મૂકતાં પ્રતિબિંબ બમણા આકારનું વાસ્તવિક અને વ્યસ્ત મળશે.
    View Solution
  • 4
    એક $5\, cm$ કેન્દ્રલંબાઈના આઈપીસ અને $60\, cm$ કેન્દ્રલંબાઈના ઓબ્જેક્ટિવ લેન્સ ધરાવતાં ટેલિસ્કોપને દૂર રહેલી વસ્તુ આગળ એવી રીતે કેન્દ્રિત કરેલો છે. આઈપીસ માંથી સમાંતર કિરણો નિર્ગમન પામે છે. જો ઓબ્જેક્ટિવ આગળ વસ્તુ $2°$ નો કોણ બનાવે ત્યારે પ્રતિબિંબની કોણીય પહોળાઈ .....$^o$ શોધો.
    View Solution
  • 5
    પ્રકાશનું કિરણ $\mu$ વક્રીભવનાંક ધરાવતા માધ્યમમાંથી હવામાં ગતિ કરે છે.તા વિચલનકોણ ($\delta$ ) અને આપાતકોણ $(i)$ નો આલેખ કેવો થાય?
    View Solution
  • 6
    બે સમતલ અરીસા $60^\circ $ ના ખૂણે રાખેલા છે,સમક્ષિતિજ પ્રકાશનું કિરણ પ્રથમ અરીસા અને ત્યારબાદ બીજા અરીસા દ્વારા પરાવર્તન પામે,તો કુલ વિચલન કેટલા .....$^o$ થાય?
    View Solution
  • 7
    સમબાજુ પ્રિઝમ માટે આપાતકોણ અને નિર્ગમનકોણ પ્રિઝમકોણથી $3/4$ ગણો છે.તો વિચલનકોણ કેટલા......$^o$ હશે?
    View Solution
  • 8
    એસ્ટ્રોનોમિકલ ટેલિસસ્કોપ ઓબ્જેક્ટિવ અને આઇપીસ ધરાવે છે. ઓબ્જેક્ટિવ ની કેન્દ્રલંબાઈ એ.
    View Solution
  • 9
    $10 \,cm$ કેન્દ્રલંબાઈના બહિર્ગોળ લેન્સને અંતર્ગોળ લેન્સના સંપર્કમાં રાખેલો છે. તંત્રની કેન્દ્રલંબાઈએ ગાણિતીક રીતે અંતર્ગોળ લેન્સ જેટલી છે. અંતર્ગોળ લેન્સની કેન્દ્રલંબાઈ ............$cm$ છે.
    View Solution
  • 10
    આપેલ લેન્સના મિશ્રણથી મળતું પ્રતિબિંબ વસ્તુ $O$ થી કેટલા અંતરે ($cm$ માં) હશે?
    View Solution