ધ્વનિનો સ્ત્રોત $f_0$ આવૃતિવાળો અવાજ ઉત્પન્ન કરે છે. તે અવલોકનકાર તરફ અચળ વેગ $v_s$ ($v_s < v$, જ્યાં $v$ હવામાં ધ્વનિની ઝડપ છે) થી ગતિ કરે છે. જો અવલોકનકાર સ્ત્રોત તરફ $v_0$ વેગથી ગતિ કરતો હોય તો નીચેનામાંથી બે ગ્રાફમાંથી જેમાં અવલોકનકાર દ્વારા સંભળાતી આવૃતિ $f$ નો વેગ $v_0$ સાથેનો આલેખ કયો મળશે?
JEE MAIN 2015, Diffcult
Download our app for free and get started
Download our app
and get started for free
Experience the future of education. Simply download our apps or reach out to us for more information. Let's shape the future of learning together!No signup needed.*
પરસ્પર લંબ હોય, તેવા બે રોડ પર $72km/hr$ અને $36 km/hr$ ના વેગથી જતી કાર એકબીજાને ક્રોસ કરે છે,પહેલી કાર $280Hz$ નો હોર્ન વગાડતાં બંને કારને જોડતી રેખાએ રોડ સાથે બનાવેલો ખૂણો $45°$ હોય,તો બીજા કારના ડ્રાઇવરને કેટલી .... $Hz$ આવૃત્તિ સંભળાય?
એક અવલોકનકાર $18\,km/h$ ની ઝડપ સાથે ટેકરી તરફ સાયકલ પ૨ ગતિ કરે છે. તે તેની પાછળ રહેલ ઉદગમમાંથી સીધો અવાજ સાંભળે છે ઉપરાંત ટેકરીથી પરાવર્તિત અવાજ પણ સાંભળે છે. ઉદગમ દ્વારા ઉત્પન્ન મૂળ આવૃત્તિ $640\,Hz$ હોય અને હવામાં ધ્વનિનો વેગ $320\,m / s$ હોય તો અવલોકનકાર દ્વારા આ બે અવાજે (ધ્વનિનો) વચ્ચે સંભળાતા સ્પંદની આવૃત્તિ $..........Hz$ હશે.
એક કાર પહાડ તરફ ગતિ કરે છે. કારનો ડ્રાઇવર $f$ આવૃતિનો હોર્ન વગાડે છે. જેની છે. પરાવર્તન પામીને ડ્રાઇવરને સંભળાતી આવૃતિ $2f$ છે. જો $v$ ધ્વનિનો વેગ હોય, તો તે જ વેગના એકમમાં કારનો વેગ કેટલો હશે?
$250 \;Hz$ જ્ઞાત આવૃત્તિવાળા ઉદ્ગમ વડે એક અજ્ઞાત આવૃત્તિના ઉદ્ગમને ઘ્વનિત કરતાં $ 4 $ સ્પંદ$/$સેકન્ડ આવે છે. આ અજ્ઞાત આવૃત્તિના ઉદ્ગમની દ્રિતીય પ્રસંવાદી $5 $ સ્પંદ$/ $સેકન્ડ આપે છે, જયારે તે $513\; Hz $ આવૃત્તિના ઉદ્ગમથી ઘ્વનિત કરવામાં આવે છે. આ અજ્ઞાત આવૃત્તિ ($Hz$ માં) કેટલી હશે?
હવાના કણોનું સ્થાનાંતર $(s)$ એ ધ્વનિના તરંગ દ્વારા ઉત્પન્ન થતાં દબાણના તફાવત $(\Delta p)$ ના સમપ્રમાણમાં છે. સ્થાનાંતર $(s)$ એ ધ્વનિની ઝડપ $(v),$ હવાની ઘનતા $(\rho)$ અને આવૃતિ $(f)$ પર પણ આધાર રાખે છે. જો $\Delta p \approx 10\, Pa , v \approx 300\, m / s , p \approx 1\, kg / m ^{3}$ અને $f \approx 1000 \,Hz$ હોય તો $s$ નું મૂલ્ય કયા ક્રમનું હશે?