નીચે આપેલ પ્રક્કિયાવિધી દ્વારા થઈ રહી છે.
$NO + Br _2 \Leftrightarrow NOBr _2 \text { (fast) }$
$NOBr _2+ NO \rightarrow 2 NOBr$(ધીમી)
પ્રક્રિયાનો સમગ્ર ક્રમ $........$
$H_{2(g)} + 2ICl_{(g)} \rightarrow 2HCl_{(g)} + I_{2(g)}$
$H_{2(g)}$ અને $ICl_{(g)}$ ના સંદર્ભમાં આ પ્રક્રિયા પ્રથમ ક્રમની છે.
નીચેની ક્રિયાવિધિ (mechanism) રજૂ કરી છે.
Mechanism $A\, :$
$H_{2(g)} + 2ICl_{(g)} \rightarrow 2HCl_{(g)} + I_{2(g)}$
Mechanism $B\, :$
$H_{2(g)} + ICl_{(g)} \rightarrow HCl_{(g)} + HI_{(g)}\, ;$ ધીમી
$HI_{(g)} + ICl_{(g)} \rightarrow HCl_{(g)} + I_{2(g)} \,;$ ઝડપી
પ્રક્રિયા વિશે આપેલી માહિતી પરથી ઉપરોક્ત પૈકી કઇ કિયાવિધિ યોગ્ય હોઇ શકે ?
$(i)\,\,$ફક્ત $A$ ની શરૂઆતની સાંદ્રતા બમણી કરતા પ્રક્રિયાનો દર બમણો થાય છે.
$(ii)\,\,$$A$ અને $B$ બંનેની શરૂઆતની સાંદ્રતા બમણી કરતા પ્રક્રિયાના દરમાં $8$ ના ગુણાંકમાં ફેરફાર થાય છે.
આ પ્રક્રિયાનો દર નીચે પ્રમાણે છે.