સિંગલ સ્લીટ વિવર્તનના પ્રયોગમાં મુખ્ય મધ્યમાન શલાકાની તીવ્રતા ${I_0}$ હોય તો સ્લીટની પહોળાઈ બમણી કરવામાં આવે તો તીવ્રતા કેટલી થાય?
AIEEE 2005, Medium
Download our app for free and get started
Download our app
and get started for free
Experience the future of education. Simply download our apps or reach out to us for more information. Let's shape the future of learning together!No signup needed.*
પૃથ્વીની સપાટીથી $400\,km$ ઊંચાઈ પરથી સ્પેસ શટલ માંથી પૃથ્વી તરફ જોવામાં આવે છે. આંખના કિકિનો વ્યાસ $5\,mm$ અને $500\,nm$ તરંગલંબાઈ છે. તો બે વસ્તુ વચ્ચેનું લઘુતમ અંતર કેટલું હોય તો જોઈ શકે.
એકરંગી પ્રકાશની મદદથી કરાતાં બે-સ્લિટ પ્રયોગમાં, સ્લિટથી અમુક અંતરે રખાયેલા પડદા ઉપર શલાકાઓ મેળવવામાં આવે છે. જો પડદાને સ્લિટ તરફ $5 \times 10^{-2} \,m$ જેટલો ખસેડવામાં આવે તો શલાકાની પહોળાઈમાં $3 \times 10^{-3} \,cm$ નો ફરફાર થાય છે. જો સ્લિટો વચ્યેનું અંતર $1 \,mm$ હોય તો વપરાયેલ પ્રકાશની તરંગલંબાઈ .............. $nm$ હશે.
યંગના બે-સ્લિટ પ્રયોગમાં, જ્યારે તીવ્રતા હોઈ બિંદુએ તેની મહત્તમ તીવ્રતાની $\left(\frac{1}{4}\right)^{\text {th }}$ માં (ચોથા) ભાગની થાય છે. ત્યારે મધ્યસ્થ અધિકતમથી આ બિંદૂનું લઘુત્તમ અંતર ............. $\mu \mathrm{m}$ હશે.
$5000 \,Å$ ની તરંગલંબાઈ ધરાવતો પ્રકાશ ઉદ્દગમ એક સ્લીટ વિવર્તન રચે છે. વિવર્તન ભાતમાં પ્રથમ નયૂનત્તમ એ કેન્દ્રીય મહત્તમથી $5 \,mm$ ના અંતરે જોવા મળે છે. સ્લીટ અને પડદા વચ્ચેનું અંતર $2$ મિટર છે. તો સ્લીટની પહોળાઈ શોધો.
લેન્સને કેમેરાના ડાયાગ્રામ સાથે $ f/2$ આગળ મૂકેલ છે, યોગ્ય એક્સ્પોઝર સમય $1/100$ છે. ત્યારે રેખાચિત્ર સાથે $f/4$ આગળ ગોઠવવામાં આવે છે. તો યોગ્ય એક્સ્પોઝર સમય ગણો.