આ પ્રશ્ન વિધાન$-I$ અને વિધાન$-II$ ચાર પરીણામો વિધાનો પછી ધરાવે છે. તેમાંથી બન્નેને દર્શાવતું વાક્ય પસંદ કરો.
કાચની સમતલીય પ્લેટ પર સમતલીય બહિર્ગોળ લેન્સ મૂકીને વચ્ચે હવાની પાતળી ફિલ્મ બનાવવામાં આવે છે. આ ફિલ્મ પર એેકરંગી પ્રકાશ આપાત કરતાં ઉપરની (બહિર્ગોળ) સપાટી તથા નીચેની (સમતલીય કાચ)ની સપાટી પરથી થતા પ્રકાશના પરાવર્તનને કારણે વ્યતીકરણ ભાત ઉદ્ભવે છે.
વિધાન$-1$ : જ્યારે પ્રકાશ એ હવાની ફિલ્મ અને કાચની પ્લેટમાં સપાટી પરથી પરાવર્તિત થાય છે, ત્યારે પરાવર્તિત તરંગનો કળા તફાવત $\pi$ છે.
વિધાન $-2$ : વ્યતિકરણ ભાતનું કેન્દ્ર અપ્રકાશિત છે.
AIEEE 2011, Medium
Download our app for free and get started
b
A phase change of \(\pi \) rad appears when the ray reflects at the glass - air interface. Also, the centre of the interference pattern is dark.
A phase change of \(\pi \) rad appears when the ray reflects at the glass - air interface. Also, the centre of the interference pattern is dark.
Download our appand get started for free
Experience the future of education. Simply download our apps or reach out to us for more information. Let's shape the future of learning together!No signup needed.*
Similar Questions
- 1યંગના બે સ્લિટના પ્રયોગમા પથ તફાવત $\frac{\lambda}{6}$ છે તે બિંદુએ તીવ્રતા $I$ છે તો મહતમ તીવ્રતાને $I_0$ વડે દર્શાવવામા આવે તો, $\frac{I}{I_0}$.View Solution
- 2View Solutionયંગનો પ્રયોગ પ્રથમ હવામાં અને પછી પાણીમાં કરતાં શલાકાની પહોળાઇ...
- 3યંગના પ્રયોગમાં $5890\,Å$ તરંગલંબાઈનો સોડિયમ પ્રકાશ વાપરવામાં આવે, તો શલાકાની કોણીય પહોળાઈ $ 0.20$ માલૂમ પડે છે. જો કોણીય પહોળાઈ $10\,\%$ જેટલી વધારવી હોય, તો તરંગલંબાઈમાં કરવો પડતો જરૂરી ફેરફાર જણાવો.View Solution
- 4એક સ્લિટ દ્વારા મળતી વિવર્તન ભાતમાં. $6000$ $A$ તરંગલંબાઈ ધરાવતા પ્રકાશનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. જ્યારે પડદાને સ્લિટ થી $50 \mathrm{~cm}$ જેટલો દૂર ખસેડવામાં આવે છે ત્યારે વિવર્તન ભાતમાં પ્રથમ અને તૃતીય લધુત્તમો વચ્ચેનું અતર $3 \mathrm{~mm}$ જેટલું મળે છે. સ્લિટની પહીળાઈ_________$\times 10^{-4} \mathrm{~m}$.View Solution
- 5યંગના ડબલ સ્લીટના પ્રયોગમાં $1.8\,\lambda $ સ્લીટની પહોળાઈ માટે વધુમાં વધુ કેટલી વખત મહત્તમ વ્યતિકરણ જોવા મળે છે, જ્યાં $\lambda $ વપરાતા પ્રકાશની તરંગલંબાઈ છે.View Solution
- 6યંગના બે-સ્લિટ પ્રયોગમાં, જ્યારે તીવ્રતા હોઈ બિંદુએ તેની મહત્તમ તીવ્રતાની $\left(\frac{1}{4}\right)^{\text {th }}$ માં (ચોથા) ભાગની થાય છે. ત્યારે મધ્યસ્થ અધિકતમથી આ બિંદૂનું લઘુત્તમ અંતર ............. $\mu \mathrm{m}$ હશે.View Solution
$(\lambda=600 \mathrm{~nm}, d=1.0 \mathrm{~mm}, \mathrm{D}=1.0 \mathrm{~m}$ આપેલ છે.)
- 7સફેદ પ્રકાશ $4/3 $ વક્રીભવનાંક ધરાવતી સાબુની ફિલ્મ પર $ 30^o$ ના ખૂણે આપાત થાય છે. પારગમિત પ્રકાશની તરંગલંબાઈ $6 \times 10^{-5}\, cm$ જોવામાં આવી છે. ફિલ્મની ન્યૂનત્તમ જાડાઈ શોધો.View Solution
- 8યંગના પ્રયોગમાં n સમાન $I_0$ તીવ્રતાવાળા સુસંબઘ્દ્ર ઉદ્ગમો વાપરવામાં આવે ત્યારે તીવ્રતા $I_1$ મળે છે. જયારે $n$ સમાન તીવ્રતાવાળા અસુસંબઘ્દ્ર ઉદ્ગમો વાપરવામાં આવે ત્યારે તીવ્રતા $I_2$ મળે છે.તો $I_1$ અને $I_2$ કેટલા થાય?View Solution
- 9યંગના ડબલ સ્લીટના પ્રયોગમાં શલાકાની જાડાઈનો ગુણોત્તર $4 : 1$ છે.પડદા પર મધ્યસ્થ અધિકત્તમની નજીક મહત્તમ અને ન્યુનત્તમ તીવ્રતાનો ગુણોત્તર કેટલો થાય?View Solution
- 10વિધાન $-I:$ કેલ્સાઈટ સ્ફટિક વડે સ્વચ્છ આકાશનું અવલોકન કરતાં જાણવા મળે છે કે, સ્ફટિકને ગોળ ગોળ ઘૂમાવતાં પસાર થતા પ્રકાશની તીવ્રતા બદલાય છે.View Solution
વિધાન $-II:$ વાતાવરણના કણો દ્વારા સૂર્યપ્રકાશનું પ્રકીર્ણન થવાથી આકાશમાંથી આવતો પ્રકાશ ધ્રુવીભૂત થયેલો હોય છે. વાદળી રંગના પ્રકાશનું પ્રકીર્ણન સૌથી વધારે થાય છે.