એક અવલોકનકાર $18\,km/h$ ની ઝડપ સાથે ટેકરી તરફ સાયકલ પ૨ ગતિ કરે છે. તે તેની પાછળ રહેલ ઉદગમમાંથી સીધો અવાજ સાંભળે છે ઉપરાંત ટેકરીથી પરાવર્તિત અવાજ પણ સાંભળે છે. ઉદગમ દ્વારા ઉત્પન્ન મૂળ આવૃત્તિ $640\,Hz$ હોય અને હવામાં ધ્વનિનો વેગ $320\,m / s$ હોય તો અવલોકનકાર દ્વારા આ બે અવાજે (ધ્વનિનો) વચ્ચે સંભળાતા સ્પંદની આવૃત્તિ $..........Hz$ હશે.
Experience the future of education. Simply download our apps or reach out to us for more information. Let's shape the future of learning together!No signup needed.*
સોનોમીટરના પ્રયોગમાં જયારે દોરી સાથે $180\,g$ વજનને લટકાવવામાં આવે છે ત્યારે તે તેની $30\,Hz$ ની મૂળભૂત આવૃત્તિ સાથે આંદોલિત થાય છે. જયારે $m$ વજનને લટકાવવામાં આવે છે ત્યારે દોરી $50\,Hz$ ની મૂળભૂત આવૃત્તિ સાથે આંદોલિત થાય છે.અહી $m$ ની કિંમત ............ $g$ છે.
એક અવાજનો સ્રોત જે અચળ આવૃતિનો અવાજ ઉત્સર્જિત કરે છે તે અચળ વેગથી ગતિ કરીને સ્થિર અવલોકન કારને ક્રોસ કરે છે. અવલોકનકાર દ્વારા સંભળાયેલ આવૃત્તિ $(n)$ ને સમય $(t)$ સામે રાખેલ છે. નીચેનામાંથી કયો ગ્રાફ સાચું વર્ણન કરે છે.?
ટ્રેનનું એન્જિન $10\, ms ^{-1}$ ની ઝડપે $400\,Hz$ ની આવૃત્તિ ધરાવતી સીટી વગાડીને પ્લેટફોર્મ તરફ ગતિ કરે છે. ટ્રેનની અંદર બેઠેલા મુસાફરને સંભાળાતી આવૃતિ $..........\,Hz$ છે. (હવાની ઝડપ અવગણ્ય, હવામાં ધ્વાનની ગતિ $=330\,ms ^{-1}$)
સ્વરકાંટો $1$ અને સ્વરકાંટો $2$ સાથે અવાજ કરીને પ્રતિ સેકન્ડ $4$ સ્પંદ ઉત્પન કરે છે. હવે સ્વરકાંટાના છેડા પર પટ્ટી ચોટાડવામાં આવે છે. હવે ફરીથી બંને સ્વરકાંટાને સાથે વગાડતા પ્રતિ સેકન્ડ $6$ સ્પંદ ઉત્પન્ન થાય છે. જો સ્વરકાંટાની $1$ ની આવૃતિ $200 \,Hz$ હોય, તો સ્વરકાંટા $2$ ની મુળ આવૃતિ ......... $Hz$ હશે?
$50\, cm$ અને $50.5\, cm$ ની સમાન ઓપન પાઇપને ધ્વનિત કરાવવામાં આવે ત્યારે પ્રતિ સેકન્ડે $3$ સ્પંદ સંભળાય છે. તો હવામાં ધ્વનિની ઝડપ($m/s$ માં) કેટલી હશે?