એક કાચના લંબ ચોરસ બ્લોકને સમક્ષિતિજ સપાટી પર રહેલા છાપેલા કાગળ પર મૂકેલો છે. તો કાચનો ન્યૂનત્તમ વક્રીભવનાંક શોધો કે જેના માટે બ્લોકની કોઈ પણ શિરોલંબ બાજુ પરથી કાગળ પરના અક્ષરો દેખાય નહીં
  • A$\sqrt 2 $
  • B$2\sqrt 2 $
  • C$2$
  • D$3\sqrt 2 $
Diffcult
Download our app for free and get startedPlay store
a
આ પરિસ્થિતિ આકૃતિમાં દોરેલી છે. પ્રકાશ શિરોલંબ બાજુ  \(BC\) માંથી નિર્ગમન પામશે નહીં.

જો \( i   > \theta_c\) અથવા  \(sin\,\, i > sin\,\, \theta_c\)

\(\sin \,\,i\,\,\, > \,\,\,\frac{1}{\mu }\,\,\,\left[ {as\,\,\,\sin {\theta _c} = \,\,\frac{1}{\mu }} \right]\,\,\,\,......\,\,\,(i)\)

O પાસે સ્નેલના નિયમ પરથી  \(1 × sin \theta  = \mu \,\, sin r \)

\(\Delta \,\, OPR\) માં ,\( r + 90 + i = 180\)   \(  r + i = 90°\)

તેથી  \(\,sin\,\theta \,\, = \,\,\mu \,\,sin\,\,(90 - i)\,\,  = \,\,\mu \,\,cos \,\,i\,\,\,\, \Rightarrow \,\, cos \,i\,\,\, = \, \frac{{sin\theta }}{\mu }\)

તેથી  \(sin\,i\,\, = \,\,\,\sqrt {1 - co{s^2}i} \,\,\, = \,\,\,\sqrt {1 - {{\left[ {\frac{{\sin \theta }}{\mu }} \right]}^2}} \,\,\,......\,\,\,(ii)\)

તેથી \(sin\,\, i\) નું મૂલ્ય સમીકરણ \((ii)\) માંથી \( (i)\) માં મૂકતાં,

\(\sqrt {1 - \frac{{{{\sin }^2}\theta }}{{{\mu ^2}}}} \,\,\, > \,\,\frac{1}{\mu }\,\,\,i.e.,\,\,\,{\mu ^2} > \,\,\,1\,\, + \,\,{\sin ^2}\theta \,\,\,\therefore \,\,\,\,{\mu ^2} > 2\,\,\,\,\,\,\)

                                                            \(\because \,\,\,{({\sin ^2}\theta )_{\max }} = \,\,\,1\,\,\)

\(\, \Rightarrow \,\,\mu \,\, > \,\,\,\sqrt 2 \,\,\,\,\,\therefore \,\,{\mu _{\min }} = \,\,\sqrt 2 \)

art

Download our app
and get started for free

Experience the future of education. Simply download our apps or reach out to us for more information. Let's shape the future of learning together!No signup needed.*

Similar Questions

  • 1
    $f$ કેન્દ્રલંબાઈના અંતર્ગોળ અરીસાના ધ્રુવ પાસે સૂર્ય (વ્યાસ $d$) $\theta$ રેડિયન ખૂણો આંતરે છે. તો અરીસાની વડે રચાતા સૂર્યના પ્રતિબિંબનો વ્યાસ..... હશે.
    View Solution
  • 2
    $A$ પ્રિઝમકોણ ધરાવતા પ્રિઝમની એક બાજુ પર ચાંદી લગાવેલ છે. એક બાજુ પર $2A$ ખૂણે કિરણ આપાત કરતાં ચાંદી લગાવેલ બાજુ પર પરાવર્તન પામીને મૂળ માર્ગે પાછું આવે છે. પ્રિઝમના પદાર્થનો વક્રીભવનાંક $\mu$ કેટલો હશે?
    View Solution
  • 3
    $\frac {4}{3}$ વક્રીભવનાંક ધરાવતા પાણીમાં $12\,cm$ ઊંડાઈએ માછલીને બહાર દેખાતું ક્ષેત્રફળની ત્રિજ્યા ......... $cm$.
    View Solution
  • 4
    પ્રિઝમકોણ $A=1^{\circ}$ અને વક્રીભવનાંક $\mu=1.5 .$ ધરાવતા પ્રિઝમ નો લઘુતમ વિચલન કોણ $N/10$ હોય તો $N$ .........
    View Solution
  • 5
    માધ્યમ માટે વક્રીભૂતકોણ $(sin r)$ અને આપાતકોણ($sin i)$ નો આલેખ આપેલ છે,જો માધ્યમમાં પ્રકાશની ઝડપ $nc$ હોય,તો $n=$ ____
    View Solution
  • 6
    માણસની આંખનું નજીકત્તમ અને દૂરનું બિંદુ .......છે.
    View Solution
  • 7
    એક પ્રકાશનું કિરણ પ્રિઝમની વક્રીભૂત સપાટી પર $\theta$ કોણે આપાત થાય છે અને લંબ રીતે બીજી બાજુ પરની નિર્ગમન પામે છે. જો પ્રિઝમ કોણ $5° $ હોય અને પ્રિઝમમાં દ્રવ્યનો વક્રીભવનાંક $1.5$ હોય, તો આપાત કોણ......$^o$
    View Solution
  • 8
    $180 cm$ લંબાઇ ધરાવતા માણસ સમતલ અરીસાથી $1m $ અંતરે છે.માણસની આંખ માથાથી $10cm$ નીચે છે,તો અરીસાની લઘુત્તમ લંબાઇ કેટલા ......$cm$ હોવી જોઈએ કે જેથી માણસ પોતાનું આખું પ્રતિબિંબ જોઇ શકે?
    View Solution
  • 9
    $1.5$ વક્રીભવનાંક ધરાવતા પાતળા પ્રિઝમનો લઘુત્તમ વિચલનકોણ $5^o $ હોય,તો પ્રિઝમકોણ કેટલા .......$^o$ હશે?
    View Solution
  • 10
    એક માધ્યમ માટે ક્રાંતિકોણ $30^o $ હોય,તો તે માધ્યમમાં પ્રકાશનો વેગ કેટલો થાય?
    View Solution