એક સ્લિટથી થતાં વિવર્તનમાં મધ્યસ્થ અધિકતમની નજીકની પ્રથમ ન્યુનતમ પર, સ્લિટની ધાર (એક છેડે) તથા તેના મધ્યમાં રહેલા બિંદુમાંથી ઉત્પન્ન થતી હાઇગેન્સ તરંગ અગ્રોની વચ્ચેનો કળા તફાવત કેટલો હશે?
  • A$\frac{\pi }{8}rad$
  • B$\;\frac{\pi }{4}rad$
  • C$\;\frac{\pi }{2}rad$
  • D$\pi $ $rad$
AIPMT 2015, Medium
Download our app for free and get startedPlay store
d
The situation is shown in the figure.

In figure \(A\) and \(B\) represent the edges of the slit \(AB\) of width \(a\) and \(C\) represents the midpoint of the slit. For the first minimum at \(P\),

\(a \sin \theta=\lambda\)   ...... \((i)\)

where \(\lambda\) is the wavelength of light. The path difference between the wavelets from \(A\) to \(C\) is

\(\Delta x=\frac{a}{2} \sin \theta=\frac{1}{2}(a \sin \theta)=\frac{\lambda}{2}\)   (using \((i)\))

The corresponding phase difference \(\Delta \phi\) is

\(\Delta \phi=\frac{2 \pi}{\lambda} \Delta x=\frac{2 \pi}{\lambda} \times \frac{\lambda}{2}=\pi\)

art

Download our app
and get started for free

Experience the future of education. Simply download our apps or reach out to us for more information. Let's shape the future of learning together!No signup needed.*

Similar Questions

  • 1
    બે વ્યતિકરણ પામતા તરંગોની તીવ્રતાઓનો ગુણોત્તર $9:1 $છે, તો પરિણામી તરંગનો મહત્તમ કંપવિસ્તાર અને ન્યૂનત્તમ કંપવિસ્તાર નો ગુણોત્તર ........
    View Solution
  • 2
    $I$ તીવ્રતા ધરાવતો અધ્રુવીભૂત પ્રકાશ એક આદર્શ પોલેરાઇઝર $A$ માંથી પસાર થાય છે.બીજો સમાન પોલેરાઇઝર $B$ એ $A$ ની પાછળ મૂકવામાં આવે છે. $B $ ની આગળ/પછી પ્રકાશની તીવ્રતા $\frac{I}{2}$ જેટલી માલૂમ પડ છે.હવે,બીજો સમાન પોલેરાઇઝર $C$ ને $A$ અને $B$ ની વચ્ચે મૂકવામાં આવે છે.$B$ થી આગળ તીવ્રતા $\frac{I}{8}$ જેટલી મળે છે. $A$ અને $C$ ધ્રુવીભવન ( અક્ષ ) વચ્ચેનો કોણ ________$^o$ થશે.
    View Solution
  • 3
    $\lambda=6000 \,Å, \,a =18 \,\times \,10^{-5}\, cm$ હોય તો કેન્દ્રીય મહત્તમની કોણીય પહોળાઈ .....$^o$ શોધો. 
    View Solution
  • 4
    વર્ગખંડના દરવાજાને થોડોક ખુલો રાખતા આપણે ખંડની અંદરનો અવાજ સાંભળી શકીએ છીએ પરંતુ ખંડની અંદર શું થઈ રહીયુ છે તે જોઇ શકતા નથી કારણ કે
    View Solution
  • 5
    $5000  \;\mathring A$ તરંગલંબાઈનું ઉત્સર્જન કરતો એક તારો પૃથ્વી તરફ $1.5 \times {10^6}\;m/s$ ના વેગથી ગતિ કરે છે. પૃથ્વીને મળતા વિકિરણની તરંગલંબાઈમાં($\mathring A$ માં) કેટલો ફેરફાર થાય?
    View Solution
  • 6
    યંગના બે સ્લિટના પ્રયોગમાં, $0.12\, mm$ અંતર ધરાવતી બે સ્લિટોથી $1\,m$ અંતરે શલાકાઓ બને છે. તો,પડદાને કેન્દ્રથી 3જી અપ્રકાશિત શલાકાનું અંતર.......$ cm$ શોધો. $\lambda$ $6000 \,Å$ આપેલ છે.
    View Solution
  • 7
    એક પીન હોલના કેમેરાના બોક્ષની લંબાઇ $L$ તથા તેમાં છિદ્રની ત્રિજયા $a$ છે.એમ ધારવામાં આવે છે કે જો $\lambda$ તરંગલંબાઇના સમાંતર ધારાવાળા પ્રકાશથી આ છિદ્રને પ્રકાશિત કરવામાં આવે તો સ્પોટનો વિસ્તાર ( કેમેરાની સામેની દિવાલ પર મળતા ) તેના ભૌમિતિક વિસ્તાર અને વિવર્તનના લીધેના વિસ્તારના સરવાળા જેટલો હોય.આ સ્પોટની લઘુતમ સાઝઇ ( $b_{min}$ કરો ) ત્યારે મળે કે જયારે
    View Solution
  • 8
    યંગના બે સ્લિટના પ્રયોગમાં એક સ્લિટ રંગેલી છે. તેથી તેની તીવ્રતા એ બીજી સ્લિટની તીવ્રતા કરતા અડધી છે તો.....
    View Solution
  • 9
    ઇલેક્ટ્રોન માઈક્રોસ્કોપમાં ઇલેક્ટ્રોનનો વેગ  $1 \times 10^{7} \,ms ^{-1}$છે. ઇલેક્ટ્રોનની જગ્યાએ સમાન ઝડપ ધરાવતા પ્રોટોન ઉપયોગ કરવામાં આવે તો માઈક્રોસ્કોપની વિભેદન શક્તિ કેટલી ગણી થાય?
    View Solution
  • 10
    યંગના પ્રયોગમાં એક સ્લિટના માર્ગમાં $4.8 mm $ જાડાઇની તકતી મૂકતાં મધ્યસ્થ શલાકા $30^{th}$ મી પ્રકાશિત શલાકા પર આવે છે,તો કેટલી જાડાઇની તકતી મૂકતાં મધ્યસ્થ શલાકા $20^{th}$ મી પ્રકાશિત શલાકા પર .....$mm$ આવે?
    View Solution