યંગના ડબલ સ્લિટ પ્રયોગમાં બંને સ્લિટ સુસંબદ્વ ઉદગમ તરીકે વર્તે છે. બંને સ્લિટમાંથી નીકળતા તરંગનો કંંપવિસ્તાર $A$ અને તરંગલંબાઈ $\lambda$ છે. બીજા એક પ્રયોગમાં બંને સ્લિટ અસુસંબદ્વ ઉદગમ તરીકે વર્તે છે. (કંંપવિસ્તાર અને તરંગલંબાઈ સમાન છે.) પડદાના મધ્ય બિંદુ આગળ તીવ્રતાનો ગુણોત્તર કેટલો થાય?
IIT 1986,AIEEE 2011, Diffcult
Download our app for free and get started
Download our app
and get started for free
Experience the future of education. Simply download our apps or reach out to us for more information. Let's shape the future of learning together!No signup needed.*
આકૃતિમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે એક $I$ તીવ્રતા ધરાવતું પ્રકાશનું કિરણ $A$ બિંદુ આગળ આપાત થાય છે. જેનું પાશ્વિક પરાવર્તન અને પાશ્વિક વક્રીભવન થાય છે. દરેક પરાવર્તન સમયે $25\%$ આપાત પ્રકાશની તીવ્રતાનું પરાવર્તન થાય છે. કિરણ $AB$ અને $A'B'$ વ્યતિકરણ અનુભવે, તો $I_{max}$ અને $I_{min}$ નો ગુણોત્તર કેટલો મળે?
ડોપ્લર અસરના લીધે, $6000\;\mathring A $ તરંગલંબાઇ ઉત્પન્ન કરતાં એક તારા માટે તરંગલંબાઇમાં જોવા મળતી શિફ્ટ $0.1\;\mathring A $ છે. આ તારાની ગતિનું અવમંદન .......$km/sec$ હશે?
ઇલેક્ટ્રોન માઈક્રોસ્કોપમાં ઇલેક્ટ્રોનનો વેગ $1 \times 10^{7} \,ms ^{-1}$છે. ઇલેક્ટ્રોનની જગ્યાએ સમાન ઝડપ ધરાવતા પ્રોટોન ઉપયોગ કરવામાં આવે તો માઈક્રોસ્કોપની વિભેદન શક્તિ કેટલી ગણી થાય?
$A$ પહોળાઈ ધરાવતી સ્લિટ, એકરંગીય પ્રકાશ દ્વારા પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે. જેની તરંગલંબાઈ $650$ નેનોમીટર $ (nm)$ છે. જ્યારે પ્રથમ અધિકતમ એ $30$ વિવર્તનકોણે રચાય ત્યારે સ્લિટની પહોળાઇ .....હશે.
$3 \times 10^{-2}\,m$ અપર્ચરનો વ્યાસ ધરાવતા ટેલિસ્કોપને $80\, m$ દૂર રહેલ $2\times10^{-3}\, m$ ના જાળીદાર(mesh) તાર પર ફોકસ કરેલ છે. જો $\lambda \, = 5.5\times10^{-7}\, m$ હોય તો, આ જાળીને ટેલિસ્કોપ વડે જોતાં નીચે પૈકી કયું વિધાન સાચું પડે?
સુસંબદ્ધ ઉદગમમાથી $\lambda $ તરંગલંબાઇનો પ્રકાશ આવે જે $b$ પહોળાઈની સ્લીટને પ્રકાશિત કરે છે.જો સ્લીટથી $1\;m$ અંતરે રહેલા પડદા પર મળતી વિવર્તનની ભાતમાં બીજુ અને ચૌથુ ન્યૂનતમ મધ્યમાન મહત્તમથી $3\, cm$ અને $6\, cm$ એ મળે છે, તો મધ્યમાન મહત્તમની પહોળાઈ($cm$ માં) કેટલી હશે?