યંગનો પ્રયોગ $4360 \;\mathring A$ અને $5460 \;\mathring A$ ની તરંગલંબાઈના વાદળી અને લીલા પ્રકાશ સાથે કરવામાં આવે છે. જો મઘ્યબિંદુથી ચૌથી પ્રકાશિત શલાકાનું સ્થાન $x$ હોય, તો
c યંગના પ્રયોગમાં મધ્યસ્થ પ્રકાશિત શલાકાના મધ્યબિંદુથી \(n\) મા ક્રમની પ્રકાશિત શલાકાનું અંતર \(n(\lambda D/d)\) હોય છે.
\(x \alpha \lambda \) હવે \(\lambda_b<\lambda_g\)
\(x\) (વાદળી) \(<\) \(x\) (લીલો)
Download our app
and get started for free
Experience the future of education. Simply download our apps or reach out to us for more information. Let's shape the future of learning together!No signup needed.*
$6000 \times 10^{-8}\; \mathrm{cm}$ તરંગલંબાઈ ધરાવતો દ્રશ્ય પ્રકાશ એક સ્લીટ પર પડે છે જે શલાકા ઉત્પન્ન કરે છે. દ્વિતીય ન્યૂનતમ મધ્યસ્થ અધિકતમથી $60^{\circ}$ એ જોવા મળે છે.જો પ્રથમ ન્યૂનતમ $\theta_{1}$ ખૂણે જોવા મળતો હોય તો $\theta_{1}$ કેટલા ......$^o$ હશે?
પ્રારંભમાં માઈક્રોસ્કીપનો ઓબજેકિટવ (લેન્સ) હવામાં (વક્રીભવનાંક $1$) અને હવે તેલ (વક્રીભવનાંક $2$)માં ડૂબાડવામાં આવેલ છે. જેની હવામાં તરંગલંબાઈ $\lambda$ હોય તેવા અચળ પ્રકાશ માટે તેલમાં માઈક્રોસ્કોપની વિભેદન શક્તિમાં થતો ફરફાર ગણો.
યંગના ડબલ સ્લિટ પ્રયોગમાં બંને સ્લિટ સુસંબદ્વ ઉદગમ તરીકે વર્તે છે. બંને સ્લિટમાંથી નીકળતા તરંગનો કંંપવિસ્તાર $A$ અને તરંગલંબાઈ $\lambda$ છે. બીજા એક પ્રયોગમાં બંને સ્લિટ અસુસંબદ્વ ઉદગમ તરીકે વર્તે છે. (કંંપવિસ્તાર અને તરંગલંબાઈ સમાન છે.) પડદાના મધ્ય બિંદુ આગળ તીવ્રતાનો ગુણોત્તર કેટલો થાય?
યંગના દ્વિ સ્લીટ પ્રયોગમાં વ્યતિકરણ શલાકાઓ મેળવવા માટે પ્રકાશ બીમમાં બે તરંગલંબાઈઓ $6500\, Å $ અને $ 5200 \,Å $ નો સમાવેશ થાય છે. સ્લીટો વચ્ચેનું અંતર $2\, mm $ છે અને સ્લીટોનું સમતલ અને પડદા વચ્ચેનું અંતર $120 \,cm$ છે. બંન્ને તરંગલંબાઈના સુસંગત થવાના કારણે મળતી પ્રકાશિત શલાકાઓનું કેન્દ્રિત મહત્તમ શલાકાથી ઓછામાં ઓછું અંતર શું છે?
બે-સ્લિટના પ્રયોગમાં જ્યારે $400\; nm$ તરંગ લંબાઈનો પ્રકાશ વપરાય છે ત્યારે $1\; m$ દૂર મૂકેલ પડદા પર રચાતી પ્રથમ ન્યૂન્યતમની કોણીય પહોળાઈ $0.2^o$ જોવા મળી હતી. જો આ આખા પ્રયોગના સાધનને પાણીમાં ડુબાડવામાં આવે, તો આ પ્રથમ ન્યૂન્યતમની કોણીય પહોળાઈ શું હશે? (પાણી માટે $\mu =4/3$)