$I.$ આ રબરની લંબાઇમાં વધારો-ધટાડો સહેલાઇથી કરી શકાય છે.
$II.$ રબરને ખેંચ્યા પછી તે મૂળ લંબાઇ પ્રાપ્ત કરશે નહિ.
$III.$ રબરને ખેચીને મૂકતાં તે ગરમ થાય છે.
આ આલેખ માટે સાચું વિધાન
અક્ષની દિશામાં નાનામાં નાનો વિભાગ અનુક્રમે $5 \mathrm{gm}$ અને $0.02 \mathrm{~cm}$ છે. જો $M$ અને $l$ નાં મૂલ્ય અનુક્રમે $500 \mathrm{gm}$ અને $2 \mathrm{~cm}$ હોય તો $Y$ માં પ્રતિશત ત્રૂટિ . . . . . .થશે.
[તારનો આડઇેદનું ક્ષેત્રણ $=0.005 \mathrm{~cm}^2 \gamma=2 \times 10^{11} \mathrm{Nm}^{-2}$ અને $\mathrm{g}=10 \mathrm{~ms}^{-2}$ ]
કથન $(A)$:જ્યારે બાહ્ય બળને દૂર કરતા પોતાનો મૂળ આકાર પાછા મેળવવાની પદાર્થની લાક્ષણિકત્તાને સ્થિતિસ્થાપકતા કહે છે.
કારણ$(R)$: પુન: સ્થાપક બળ ઘન પદાર્થમાં બાહ્ય આંતર પરમાણ્વીય અને આંતર આણ્વીય બળો ઉપર આધાર રાપે છે.
ઉપરોક્ત વિધાનોનાં સંદર્ભમાં નીચેના વિકલ્પોમાંથી સાચો ઉત્તર પસંદ કરો.
સૂચિ - $I$ | સૂચિ - $II$ |
$(A)$ એ બળ કે જે એકમ ક્ષેત્રફળ ધરાવતી સ્થિતિસ્થાપક પદાર્થને મૂળ સ્થિતિમાં પ્રસ્થાપિત કરે | $(I)$બલ્ક મોડયુલ્સ |
$(B)$ બે સમાન અને વિરુધ્ધ બળો કે જે બે વિરુધ્ધ બાજુઓને સમાંતર છે | $(II)$યંગમોડયુલ્સ |
$(C)$એકમ ક્ષેત્રફ઼ળ ધરાવતી સપાટીને બધેથી લંબ હોય અને તે બધે જ સમાન છે | $(III)$તણાવ |
$(D)$ બે સમાન અને વિરુધ્ધ બળો કે બે વિરુધ્ધ બાજુઓને લંબ દિશામાં છે | $(IV)$વિરૂપણ અંક |
નીચે આપેલા વિક્પોમાંથી સાચો ઉત્તર પસંદ કરો.
(સ્ટીલનો યંગ ગુણાંક $=2 \times 10^{11}\,Nm ^{-2}$, રેખીય પ્રસરણાંક $=10^{-5}\, K ^{-1}$ આપેલા છે.)
કથન $A:$ ઈમારતો અને પુલના બાંધકામમાં સ્ટીલનો ઉપયોગ થાય છે.
કારણ $R:$ સ્ટીલ વધારે સ્થિતિસ્થાપક અને તેની સ્થિતિસ્થાપકની હદ ઉંચી છે.
ઉપર્યુક્ત બંને વિધાનોના સંદર્ભમાં, નીચે આપેલા વિકલ્પોમાંથી સૌથી વધુ બંધ બેસતો જવાબ પસંદ કરો.
(પાટાના દ્રવ્યનો યંગ મોડ્યુલસ $10^{11} \,{Nm}^{-2}$ છે.)
($\left.g=10\, {ms}^{-2}\right)$
(ધાતુનો બલ્ક મોડ્યુલસ $B =8 \times 10^{10}\, Pa$ )