$0.1\, mm$ જેટલું સ્લિટો વચ્ચેનું અંતર ધરાવતા યંગ ડબલ સ્લિટનાં પ્રયોગમાં જ્યારે $\lambda_1$ તરંગલંબાઈ ધરાવતાં પ્રકાશનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે ત્યારે $\frac{1}{40}\, rad$ ના કોણે પ્રકાશિત શલાકા જોવા મળે છે. જ્યારે $\lambda_2$ તરંગલંબાઈ ધરાવતાં પ્રકાશનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે ત્યારે આ જ ગોઠવણી માટે પ્રકાશિત શલાકા આ જ કોણ આગળ મળે છે. જો તરંગલંબાઈ $\lambda_1$ અને $\lambda_2$ એ દૃશ્ય પ્રકાશ વિભાગ ($380\,nm$ થી $740\, nm $ સુધી) હોય તો તેમના મૂલ્ય કેટલા હશે.
JEE MAIN 2019, Medium
Download our app for free and get started
a
For maxima,
For maxima,
\(\operatorname{dsin} \theta=n \lambda\)
\(\lambda=\frac{\mathrm{d} \theta}{\mathrm{n}}\) ( \(\because \,\sin \theta \approx \theta \) when \(\theta\) is small )
\(=\frac{2500}{n}\, n m\)
Take \(n=4,5\) for \(\lambda=625\, \mathrm{nm}\) and \(500 \,\mathrm{nm}\)
Download our appand get started for free
Experience the future of education. Simply download our apps or reach out to us for more information. Let's shape the future of learning together!No signup needed.*
Similar Questions
- 1View Solutionયંગના બે સ્લિટના પ્રયોગમા સ્લિટ વચ્ચેનુ અંતર અડધુ કરતા અને સ્લિટ અને પડદા વચ્ચેનુ અંતર બમણુ કરવામા આવે તો શલાકાની પહોળાઈ કટલી હશે ?
- 2યંગના બે સ્લીટના પ્રયોગમાં પડદા પરનાં બિંદુઓ $P$ અને $Q$ છે. સ્લિટ $S_{1}$ અને $S _{2}$ માંથી નીકળતાં તરંગોનો પથ-તફાતત અનુક્રમે $0$ અને $\frac{\lambda}{4}$ છે. બિંદુઓ $P$ અને $Q$ પાસે તીવ્રતાનો ગુણોતર કેટલો થાય?View Solution
- 3વિધાન $- 1$ : યંગના ડબલ સ્લીટના પ્રયોગમાં વપરાતા પ્રકાશની લાંબી તરંગલંબાઈ માટે દેખાતી શલાકાની સંખ્યા ઓછી અને નાની તરંગલંબાઈ માટે દેખાતી શલાકાની સંખ્યા વધુ હોય છે.View Solution
વિધાન $- 2$ : યંગના ડબલ સ્લીટના પ્રયોગમાં દેખાતી શલાકાની સંખ્યા પ્રકાશની તરંગલંબાઈના સમપ્રમાણમાં હોય છે
- 4જુદી તીવ્રતાવાળા બે સુસંબંદ્ધ $(coherent)$ ઉદગમો તરંગો મોકલે છે કે જેઓ વ્યતીકરણ અનુભવે છે. મહત્તમ તીવ્રતા અને લઘુત્તમ તીવ્રતાનો ગુણોત્તર $16$ છે. ઉદગમોની તીવ્રતા ગુણોત્તરમાં _____ હશે.View Solution
- 5આકૃતિમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે ત્રણ સમાન પોલેરોઈડ $P _1, P _2$ અને $P _3$ ને એક પછી એક મૂકેલા છે. $P _2$ અને $P _3$ ના અક્ષ $P _1$ ને અનુલક્ષીને અનુક્રમે $60^{\circ}$ અને $90^{\circ}$ ના કોણ પર ગોઠવેલ છે. ઉદગમ $S$ ની તીવ્રતા $O$ છે. તો $256 \;\frac{ W }{ m ^2}$ બિંદુ એ પ્રકાશની તીવ્રતા $............\frac{W}{m^2}$ છે.View Solution
- 6View Solutionએક સાંકડી સ્લિટ ઉપર એકરંગી પ્રકાશનું સમતલ તરંગ-અગ્ર લંબરૂપે આપાત થાય છે. પરિણામે પડદા પર વિવર્તનભાત રચાય છે, તો જ્યાં પ્રથમ ન્યૂનતમ રચાય છે ત્યાં સ્લિટની ઉપરની ધાર અને નીચેની ધાર આગળથી નીકળતા તરંગો વચ્ચેનો કળા-તફાવત કેટલો હશે ?
- 7યંગનો બે સ્લિટનો પ્રયોગ આકૃતિમા દર્શાવ્યા મુજબ છે. $S_1$ અને $S_2$ સુસમ્બદ્ધ ઉદગમો છે અને $S$ એ છિદ્ર ધરાવતો પડદો છે, આ છિદ્ર કેન્દ્રિય રેખાથી $1.0 \,mm$ દૂર છે. સ્લિટમાંથી સફેદ પ્રકાશ $(400$ થી $700\, nm )$ મોકલવામા આવે છે. છિદ્રમાંથી પસાર થતી ........... $nm$ તરંગલંબાઈની તીવ્રતા સૌથી વધુ હશે.View Solution
- 8યંગના ડબલ સ્લીટના પ્રયોગમાં સ્લીટ અને પડદા વચ્ચેનું અંતર $1 .0\,\,m$ અને આપાત પ્રકાશની તરંગલંબાઈ $600\,\,nm$ છે. સ્લીટની પાસે રહેલ માણસ વિવર્તન ભાત જુએ છે. સ્લીટ વચ્ચેનું અંતર ફેરવવામાં આવે છે જ્યારે સ્લીટ વચ્ચેનું અંતર $d_0$ થાય ત્યારે વિવર્તન ભાત અદૃશ્ય થઈ જાય છે. જો આંખનું કોણીય વિભેદન $\frac {1}{60}^o$ હોય તો $d_0$ નું મૂલ્ય કેટલા $mm$ હશે?View Solution
- 9$6000 \,Å$ તરંગલંબાઈ ધરાવતો પ્રકાશ બે સ્લિટ પર આપાત કરવામાં આવે છે. સ્લિટો વચ્ચેનું અંતર $0.1\, cm$ છે અને પડદાથી તે $1$ મીટર અંતરે મૂકાયેલી છે તો બે પાસપાસેની ન્યૂનત્તમ શલાકાઓ વચ્ચેનું અંતર કેટલા .......$mm$ થાય?View Solution
- 10View Solutionયંગના ડબલ સ્લિટના પ્રયોગમાં, જો સુસબ્ધ ઉદગમો વચ્ચેનું અંતર અડધું કરવામાં આવે અને પડદાનું સુસબ્ધ ઉદગમોથી અંતર બમણું કરવામાં આવે તો શલાકાની પહોળાઈ ............ થશે